Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług umożliwiają odzyskanie uprzednio zapłaconego podatku VAT od należności, które nie zostały zapłacone przez nabywcę będącego podatnikiem od towarów i usług. Od 1 stycznia 2013 r. obowiązują nowe zasady rozliczania tzw. „ulgi na złe długi”, które zostały wprowadzone ustawą z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r. poz. 1342). Specjalnie dla Państwa przybliża je doradca podatkowy współpracujący z D.A.S.
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami wierzyciel może pomniejszyć VAT należny wyłącznie w zakresie należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Od początku bieżącego roku nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, jeżeli nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od upływu terminu płatności.
- Wierzyciel może odzyskać rozliczony wcześniej podatek VAT w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności, jeżeli do dnia złożenia przez niego deklaracji VAT za ten okres rozliczeniowy dłużnik nie zapłacił – wyjaśnia doradca podatkowy, Tomasz Myślikowski i dodaje: Stosownie do przepisów przejściowych obecne regulacje stosuje się do należności wymagalnych od dn. 4 sierpnia 2012 r. Do należności wymagalnych wcześniej stosuje się art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu do dn. 31 grudnia 2012 r.
Kiedy można skorzystać z ulgi?
Aby skorzystać z ulgi wierzyciel powinien spełnić warunki określone w art. 89a ust. 2 ustawy z dnia z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług tj.:
- Dostawa towaru lub świadczenie usług została dokonana na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
- Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
- wierzyciel i dłużnik są czynnymi i zarejestrowani jako podatnikami VAT,
- dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
- Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona. (tj. w 2013 r. wierzyciel może skorzystać z ulgi do faktur wystawionych w latach 2011, 2012 i 2013, jeżeli spełnia pozostałe warunki).
W jakich transakcjach można rozliczyć ulgę?
Ulga na złe długi dotyczy wyłącznie transakcji z podmiotami krajowymi.
- Jeżeli sprzedaż towaru na rzecz kontrahenta zagranicznego została opodatkowana stawką 23%, stosowaną w obrocie krajowym to wierzyciel nie może skorzystać z ulgi – podkreśla Tomasz Myślikowski.
Takie stanowisko przedstawił również Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 28 marca 2013 r., nr ITPP2/443-65/13/AP. Jednym z warunków koniecznych do skorzystania z ulgi przez wierzyciela jest dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług na rzecz czynnego podatnika VAT. Jeżeli kontrahent zagraniczny nie jest zarejestrowany na potrzeby VAT w Polsce powyższy warunek nie został spełniony.
Wierzyciel nie stosuje przepisów w zakresie ulgi na złe długi, jeżeli między nim a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy tj. pomiędzy stronami transakcji istnieją powiązania kapitałowe lub rodzinne oraz stosowane są ceny odbiegające od cen rynkowych. Jeżeli spełniony jest tylko jeden z warunków tj. powiązania nie wpływają na ustalone ceny to w mojej ocenie wierzyciel ma prawo do skorzystania z ulgi, jeżeli spełnia pozostałe warunki. Wyłącznie istnienie powiązań nie przesądza o braku prawa wierzyciela do dokonania korekty podatku należnego stosownie do art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług. Podobne stanowisko podzielił Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej nr IPTPP1/443-890/12-2/MG wydanej w dn. 22 stycznia 2013 r.
Termin płatności na fakturze – wskazywać czy nie wskazywać?
Od 1 stycznia 2013 r. nie ma obowiązku wykazywania na fakturze terminu płatności. Został on zniesiony zgodnie z nowelizacją rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
- W mojej ocenie, ze względu na zebranie dowodów podczas ewentualnego postępowania kontrolnego w zakresie stosowania przepisów dotyczących ulgi na złe długi, wskazane jest precyzyjne określenie terminów płatności na fakturze lub w umowie – radzi czytelnikom newslettera D.A.S. doradca podatkowy.
W jakim terminie można skorzystać z ulgi?
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów wierzyciel może skorzystać z ulgi wyłącznie w okresie rozliczeniowym, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności. W przypadku nie pomniejszenia VAT przez wierzyciela w tym terminie są podstawy do skorygowania deklaracji VAT oraz wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku za okres, w którym ten 150-dniowy termin minął. W przypadku skorygowania deklaracji wstecz należy sprawdzić, czy są spełnione pozostałe warunki konieczne do skorzystania z ulgi. Oznacza to, że wierzyciel nie może dowolnie wybrać terminu skorzystania z ulgi na złe długi.
- Jeżeli strony przedłużą termin płatności wynikający z faktury lub umowy na podstawie porozumienia, to 150-dniowy okres po upływie którego wierzyciel może skorzystać z ulgi na złe długi powinien być liczony od nowego terminu płatności, ustalonego przez strony w drodze porozumienia – zaznacza Tomasz Myślikowski - Wynika to również z interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2013 r., nr ITPP1/443-68a/13/MS wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy.
Zmiany, na które warto zwrócić szczególną uwagę
Od 1 stycznia 2013 r. wierzyciel ma obowiązek zweryfikować, czy dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której rozlicza ulgę na złe długi.
- W porównaniu do stanu prawnego obowiązującego do końca 2012 r. ograniczono możliwość stosowania ulgi, gdyż zgodnie z art. 89a ustawy o VAT obowiązującym do końca 2012 r. istotny był status odbiorcy wyłącznie na dzień dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług, a nie na dzień pomniejszenia VAT należnego przez wierzyciela – komentuje doradca podatkowy współpracujący z D.A.S.
W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. wierzyciel koryguje zarówno podstawę opodatkowania, jak i podatek należny. Do dn. 31 grudnia 2012 r. zgodnie z literalnym brzmieniem art. 89a ustawy o VAT wierzyciel korygował wyłącznie podatek należny. Korekta podstawy opodatkowania do końca 2012 r. mogła mieć wpływ na ustalenie proporcji stosowanej do odliczenia VAT od zakupów w przypadku podatników dokonujących jednocześnie sprzedaży opodatkowanej oraz zwolnionej.
Obowiązki wierzyciela korzystającego z ulgi
W przypadku skorzystania z ulgi na złe długi wierzyciel ma obowiązek załączyć do deklaracji podatkowej zawiadomienie VAT-ZD, w którym należy wymienić: nazwę oraz NIP dłużnika, numer oraz datę wystawienia faktury, termin płatności, kwotę korekty podstawy opodatkowania oraz korekty podatku należnego.
Stosownie do art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której wierzyciel dokonał rozliczenia ulgi na złe długi należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.
Procedura związana z ulgą na złe długi nie oznacza wyłącznie prawa do odzyskania VAT przez wierzyciela. Również dłużnicy mają obowiązek korekty dokonanych odliczeń. Obowiązki dłużników w tym zakresie przedstawimy w kolejnej informacji.
***
D.A.S. Towarzystwo Ubezpieczeń Ochrony Prawnej S.A. oferuje firmom i osobom prowadzącym działalność gospodarczą ubezpieczenie „Ochrona prawna firmy lub wolnego zawodu". W zakresie bazowego wariantu tej polisy znajdują się spory sądowe dotyczące naruszenia przepisów podatkowych.
O D.A.S.
D.A.S. Towarzystwo Ubezpieczeń Ochrony Prawnej S.A. to ubezpieczyciel wyspecjalizowany w ubezpieczeniach ochrony prawnej. Spółka należy do wywodzącego się z Niemiec koncernu D.A.S, który jest obecny w Europie od ponad 80 lat a w Polsce - od 2000 roku. Oferta D.A.S. to wysokiej jakości produkty ubezpieczeniowe, gwarantujące usługę telefonicznych porad prawnych.
