Składnik majątkowy w darowiźnie lub spadku. Co zrobi za ciebie notariusz

Podatnicy, którzy otrzymali jakiś składnik majątkowy w darowiźnie lub spadku, niemalże na pewno zetknęli się z problemem dotyczącym tego, kto powinien wyliczyć, pobrać i uiścić należny podatek. W niektórych sytuacjach funkcja ta przypada płatnikowi. W myśl przepisów zawartych w Ordynacji Podatkowej, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która zobowiązana jest, na podstawie przepisów prawa podatkowego, do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Warto, zatem, zastanowić się, kto będzie obarczony funkcją płatnika podatku w odniesieniu do otrzymanego spadku lub darowizny.

Płatnikiem podatku w przypadku spadku lub darowizny jest notariusz
Podatnik powinien pamiętać, że zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, notariusz obejmuje funkcję płatnika podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.

Obowiązki ciążące na notariuszu
W związku z dokonaniem darowizny na notariuszu ciążą określone ustawowo obowiązki. Przede wszystkim jest on zobowiązany do prowadzenia rejestru podatku.  Ponadto, w jego kompetencjach leży pobranie należnego podatku z chwilą sporządzenia aktu notarialnego.

Istnieje tutaj pewne ograniczenie polegające na tym, że jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a wartość tego prawa nie może być ustalona w chwili powstania obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania ustala się w miarę wykonywania tych  świadczeń. Płatnik nie jest zatem zobowiązany do  naliczenia i pobrania podatku. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że naczelnik urzędu skarbowego może za zgodą podatnika przyjąć za podstawę opodatkowania prawdopodobną wartość świadczeń powtarzających się za cały czas trwania obowiązku tych świadczeń.

Kolejnym obowiązkiem ciążącym na notariuszu jest wpłata pobranego podatku na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik właściwy ze względu na siedzibę płatnika. Termin wywiązania się z tego zobowiązania został ustalony na okres do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Warto zauważyć, że termin ten jest zobowiązujący także w kwestii przekazania stosownej deklaracji dotyczącej  wysokości pobranego i wpłaconego przez płatnika podatku, według ustalonego wzoru. Należy pamiętać o konieczności dołączenia informacji o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom.
Podatnik powinien pamiętać, że wraz z wpłaceniem podatku do właściwego organu podatkowego, należy przekazać również odpisy sporządzanych aktów notarialnych dotyczących czynności, z tytułu których notariusz jest płatnikami podatku.

Dorota Kępka, księgowa Tax Care
Elżbieta Węcławik, Tax Care